Како да ги препознаеме лицата со дислексија?

Најлесниот начин за да ги препознавме лицата со дислексија е доколку ги утврдиме нивните најчести заеднички карактеристики. Според методот на Рон Дејвис, лицата со дислексија ќе покажуваат барем 10 од следниве карактеристики и однесувања. Овие карактеристики може да се разликуваат од ден за ден или од минута до минута. Постојано нешто за дислексичарите е нивната непостојаност. Важно е да се нагласи дека секој дислексичар ќе поседува различни карактеристики, токму затоа и најчесто се вели дека не можат да се најдат двајца исти дислексичари.

Општи карактеристики

• Изгледаат бистри, високоинтелигентни, и артикулирани, но не можат да читаат, пишуваат, или да читаат и пишуваат несоодветно за возраста;
• Етикетирани се како мрзливи, незаинтересирани, безгрижни, незрели, „не се труди доволно“, „има проблематично однесување“;
• Не се „доволно лоши со учењето“ за да се согледа дека им е потребна дополнителна помош;
• Имаат висок IQ, кој најчесто не може да се покаже на тестови;
• Се чувствуваат безвредни и глупави и имаат слаба самодоверба; ги кријат или прикриваат слабостите со генијални стратегии, поради што нивните тешкотии ретко кој може да ги забележи;
• Лесно се нервираат и емотивно реагираат во училиштето при читање или тестирање;
• Талентирани се во уметност, драма, музика, спорт, механика, раскажување, продажба, бизнис, проектирање, изградба или инженеринг;
• Се чини дека „не се присутни“ и мечтаењето е многу често;
• Тешкотии со одржување на вниманието; се чини дека се „хиперактивни“ или „мечтатели“;
• Најдобро учат преку активности во кои се вклучени со свое делување, демонстрации, експериментирање, набљудување и визуелни помагала.

Визуелни способности, читање и правопис

• Се жалат на вртоглавица, главоболки или болки во стомакот за време на читањето;
• Збунети се од букви, броеви, зборови, секвенци или усно објаснување;
• При читање или пишување се појавуваат: повторувања, дополнувања, преместувања, испуштање букви или броеви, заменување на една буква со друга, превртување на букви, бројки и / или зборови;
• Се жалат дека имаат чувство на движење, кое не постои за време на читањето, пишувањето или препишувањето;
• Се чини дека имаат тешкотии со видот, но испитувањата на видот не покажуваат проблеми;
• Поседуваат силна свесност за опкружувањето и силна моќ за перцепција – забележуваат сè околу себе;
• Читаат и препрочитуваат со малку разбирање.

Слух и говор

• Лесно стануваат расеани од надворешни звуци;
• Имаат екстремно изострен слух и можат да слушаат звуци што другите вообичаено не можат да ги слушнат;
• Имаат тешкотии со преточување на мислите во зборови;
• Зборуваат со запирање и најчесто употребуваат фрази;
• Не ги довршуваат речениците кога зборуваат;
• Може да пелтечат под стрес;
• Не можат да изговорат долги зборови;
• Ги заменуваат фразите, зборовите и слоговите кога зборуваат.

Пишување и моторни вештини

• Имаат тешкотии со пишување или препишување;
• Моливот го држат необично;
• Ракописот им е непостојан или неразбирлив;
• Може да изгледаат „трапави“ и некоординирани;
• Тешко се снаоѓаат во спортови со топка;
• Подложни се на болки при движење;
• Може да бидат амбидекстери, односно подеднакво да работат со левата и десната рака;
• Често се збунуваат за насоки лево – десно или положби под – над, од – до, напред –назад, пред – потоа.

Математика и управување со времето

• Имаат тешкотии со кажување и управување на времето;
• Имаат тешкотии со учење последователни информации или задачи;
• Покажуваат зависност од броење на прсти и применуваат други трикови несоодветно за возраста;
• Може да ги знаат одговорите, но не можат да го претстават проблемот на хартија;
• Можат да пресметуваат, а сепак, да имаат потешкотии при броење предмети или пари;
• Може да не ги разбираат основните математички концепти: собирање, одземање, множење и делење.

Меморија и способност за учење

• Имаат одлична и долгорочна меморија за искуствата, локациите и лицата;
• Имаат слаба меморија за секвенци, факти и за информации што не ги доживеале искуствено;
• Мислат првенствено со слики и чувства, а не со звуци или зборови (имаат многу малку внатрешен дијалог).

Однесување, здравје и развој и личноста

• Исклучително се неуредни или компулсивно уредени;
• Може да бидат одделенски кловнови, екстремно проблематични, или премногу тивки;
• Може да имаат невообичаено рана или доцна фаза на развој (зборување, ползење, одење, врзување чевли);
• Подложни се на инфекции на уво; чувствителни се на храна, адитиви и хемиски производи;
• Може да имаат неконтролирано мокрење несоодветно за возраста;
• Имаат невообичаено висока или ниска толеранција за болка (две крајности);
• Имаат силно чувство за правда; емоционално чувствителни; се стремат кон совршенство;
• Грешките и симптомите на збунетост драстично се зголемуваат при ограничување на времето за одредена активност, емоционален стрес или лоша здравствена состојба.

Дислексичните деца и возрасни може да станат страсни и ентузијастички читатели кога ќе им се дадат алатки за учење што се вклопуваат во нивниот креативен стил на учење.